Wśród różnych produktów pochodzenia zwierzęcego, ryby należą do najbardziej cenionych. Wielu specjalistów podkreśla korzyści wynikające z częstego spożywania ryb (min. 2 razy w tygodniu), zarówno dla osób zdrowych, jak i cierpiących na różnorodne schorzenia. W ostatnim czasie pojawiają się jednak informacje wskazujące, że ryby mogą mieć szkodliwe działanie na organizm człowieka. Zatem czy ryby są zdrowe?

Wartość odżywcza ryb

Bardzo duży wpływ na wartość odżywczą ryb ma zawartość tłuszczu. Ryby są źródłem niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, wśród których jednym z najważniejszych są kwasy z rodziny omega-3. Tłuszcze te są potrzebne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, a ryby są ich głównym źródłem.

Na wartość odżywczą ma również wpływ pochodzenie ryby. Więcej kwasów omega-3 mają ryby słonowodne niż słodkowodne, a dodatkowo posiadają niższą zawartość kwasów omega-6, które w zbyt dużych ilościach nie są korzystne dla zdrowia. Ponadto ryby pochodzące z naturalnego środowiska mają więcej składników odżywczych niż ryby z hodowli, szczególnie azjatyckich.

Oprócz zdrowych kwasów tłuszczowych ryby zawierają także duże ilości białka. Są też źródłem składników mineralnych, m.in.: potasu, wapnia, magnezu, cynku oraz witamin, zwłaszcza witaminy B12 i D.

Ryby w diecie odchudzającej

W diecie odchudzającej ryby są bardzo ważnym składnikiem. Te o niewielkiej zawartości tłuszczu (np.: dorsz, mintaj, morszczuk, sandacz) mają niską wartość energetyczną, która wynosi około 75-95 kcal. Są zatem niskokalorycznym produktem, będącym świetnym źródłem białka. Składnik ten jest bardzo ważny podczas odchudzania, ponieważ zwiększa wydatek energetyczny oraz zapobiega rozpadowi tkanki mięśniowej. W diecie odchudzającej powinny się pojawić również tłuste ryby (np. łosoś, makrela, sardynka, śledź, halibut), ponieważ kwasy omega-3 działają pozytywnie na utratę zbędnych kilogramów.

Ryby w diecie – zagrożenia

Spożywanie ryb stało się w ostatnim czasie kontrowersyjnym tematem. Pojawiają się bowiem obawy o wysokie spożycie metali ciężkich, takich jak rtęć, ołów, arsen i kadm, które kumulują się w mięsie ryb. Składniki te są szczególnie szkodliwe dla układu nerwowego, oddechowego, hormonalnego, a najbardziej narażone na ich działanie są kobiety w ciąży i dzieci. Osoby te powinny unikać spożywania dużych ryb drapieżnych, które gromadzą metale ciężkie w większych ilościach. Wśród takich ryb wyróżniamy rekina, tuńczyka i miecznika. Inne ryby mogą być bez obaw spożywane w umiarkowanych ilościach, ponieważ ich spożywanie przewyższa ewentualne ryzyko zdrowotne. Pozostałe osoby mogą sięgać po każdy rodzaj ryb, jednak najlepiej wybierać osobniki dziko żyjące, zamiast hodowlanych.

Czy ryby w puszce są zdrowe?

Ryby w puszcze umożliwiają wprowadzenie ryb do diet osób, które nie mają możliwości kupna świeżych. Przez zamknięcie ich w puszce może dojść do zwiększenia zawartości metali ciężkich, podobnie jak w przypadku innych produktów puszkowanych. Takie ryby nadal zawierają cenne składniki odżywcze, więc spożywane z umiarem są korzystne dla zdrowia.

Czy ryby wędzone są zdrowe?

Jednym ze sposobów utrwalenia żywności jest wędzenie. Niestety, duża ilość soli oraz powstające wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne obniżają wartość odżywczą przetworzonych ryb. Mimo tego wędzone ryby zjadane w umiarkowanych ilościach nie wpłyną negatywnie na nasze zdrowie. Najlepiej wybierać ryby wędzone na zimno, ponieważ pozwala to zachować więcej składników odżywczych.

Wędzonych ryb powinny natomiast unikać kobiety w ciąży, ponieważ obróbka ta nie zabezpiecza przed zatruciami pokarmowymi, które mogą być niebezpieczne dla rozwijającego się płodu.

Ryby w zdrowej diecie

Bez wątpienia ryby są jednym z najbardziej wartościowych produktów odzwierzęcych. Warto zastępować nimi mięso, które w dużych ilościach zwiększa ryzyko wielu chorób, np. w obrębie układu krążenia i nowotworów jelita grubego. Ryby stanowią też ważny element jednego z najzdrowszych modeli odżywiania, czyli diety śródziemnomorskiej. Cechy tego sposobu żywienia posiada dieta bałtycka dostępna w ofercie Instytutu Zdrowia Sofra. Jej stosowanie ma działanie profilaktyczne i lecznicze w stosunku do chorób cywilizacyjnych, w tym otyłości. Jest polecana dla każdego.