W stanie hiperglikemii dochodzi do podwyższenia poziomu cukru we krwi. Pierwsze objawy hiperglikemii nie są bardzo wyraźne, lecz z czasem wysoki poziom cukru będzie przyczyniał się do rozwoju groźnych powikłań, a w skrajnych przypadkach może nawet stanowić bezpośrednie zagrożenie życia. Dowiedz się, co jeść przy wysokim cukrze, aby unormować jego poziom.

Czym jest hiperglikemia?

Hiperglikemia to wzrost poziomu cukru (glukozy) we krwi powyżej ustalonych norm. Prawidłowa wartość glukozy na czczo wynosi do 99 mg/dl, a 2 godziny po posiłku - mniej niż 140 mg/dl.

Do wzrostu cukru dochodzi naturalnie po spożyciu posiłku zawierającego węglowodany. Zdrowy organizm reaguje na ten wzrost zwiększoną produkcją insuliny, która jest odpowiedzialna za przywrócenie prawidłowego poziomu cukru we krwi. Pod wpływem różnych czynników może dojść do sytuacji, w której brakuje odpowiedniej ilości insuliny lub organizm nie reaguje na nią w odpowiedni sposób (jest to tzw. insulinooporność). Do takich czynników należy m.in.:

  • nieodpowiednia dieta (bogata w węglowodany proste),
  • otyłość,
  • zaburzenia pracy trzustki,
  • niektóre leki.

Hiperglikemia jest jednym z ostrych objawów cukrzycy.

Wysoki cukier – objawy

Pierwsze symptomy wskazujące na stan hiperglikemii pojawiają się, gdy stężenie glukozy wynosi ponad 250 mg/dl. Do objawów wysokiego poziom cukru należą m.in.:

  • wzmożone pragnienie,
  • częste oddawanie moczu,
  • osłabienie,
  • utrata masy ciała,
  • zapach acetonu z ust.

Groźnym zaburzeniem związanym z wysokim poziomem cukru jest kwasica ketonowa i mleczanowa oraz stan hiperglikemiczno-hipermolalny. Powikłania te stanowią zagrożenie dla zdrowia i życia pacjenta.

U chorego mogą pojawić się także bóle brzucha, nudności i wymioty, duszności, zaburzenia widzenia, suchość skóry, senność, śpiączka.

Utrzymująca się przewlekle hiperglikemia może doprowadzić do bardzo poważnych powikłań, takich jak:

  • neuropatie i zaburzenia czucia; 
  • choroby naczyń krwionośnych,  miażdżycę;
  • choroby oczy w tym retinopatię cukrzycową;
  • choroby nerek i  nefropatię;
  • zwiększenie ryzyka zakażeń oraz stanów zapalnych;
  • trudności w gojeniu się ran;
  • zwiększenia ryzyka zawału serca i udaru mózgu;
  • niewydolności wewnątrzwydzielniczej trzustki.

W związku z licznymi konsekwencjami zdrowotnymi wynikającymi z hiperglikemii ważne jest leczenie farmakologiczne oraz stosowanie odpowiedniej diety przy wysokim cukrze.

Co jeść przy wysokim cukrze?

Duży i gwałtowny wzrost glukozy we krwi następuje po spożyciu żywności bogatej w łatwo przyswajane węglowodany. Ich znaczne ilości znajdują się w białym pieczywie, makaronie, ryżu, drobnych kaszach, słodyczach, dżemie, cukrze, miodzie i niektórych owocach.

Dieta przy wysokim cukrze powinna bazować na produktach, które nie powodują gwałtownego wzrostu glukozy - takie właściwości mają produkty o niskim indeksie glikemicznym. Indeks glikemiczny (IG) odzwierciedla stopień, w jakim dany produkt zwiększa poziom cukru. Niski IG posiadają produkty roślinne zawierające większą ilość błonnika i niewielką węglowodanów prostych oraz produkty odzwierzęce nieposiadające węglowodanów lub posiadające je w niewielkiej ilości.

Czym zbić wysoki cukier?

Aby uniknąć hiperglikemii, konieczne jest stosowanie odpowiedniej diety. Produkty odpowiednie na diecie przy wysokim cukrze to:

  • większość warzyw (oprócz ziemniaków i dyni),
  • pełnoziarniste produkty zbożowe: razowe pieczywo, brązowy ryż, grube kasze, płatki i otręby zbożowe,
  • owoce o niewielkiej zawartości węglowodanów, np.: truskawki, maliny, borówki, porzeczki,
  • mięso i ryby (najlepiej nieprzetworzone),
  • jaja,
  • przetwory mleczne (m.in. jogurt, kefir, sery),
  • oleje.

Oprócz odpowiedniego doboru żywności, ważny jest również sposób przygotowania posiłków. Warzywa najlepiej jeść w postaci surowej lub po krótkiej obróbce termicznej. Nie należy doprowadzać do rozgotowania potraw, ponieważ zwiększa to ich indeks glikemiczny i jeszcze bardziej podwyższa poziom cukru we krwi.

Aby uregulować glikemię, osoby chorujące na cukrzycę stosują (w zależności o sposoby leczenia) insulinę lub leki doustne. Oprócz odpowiedniego leczenia oraz diety istotny jest ruch, który także obniża poziom cukru we krwi.

Zwalcz wysoki poziom cukru z Instytutem Zdrowia Sofra

Początki stosowania diety przy wysokim cukrze mogą być trudne, dlatego bardzo pomocne jest zastosowanie diety przygotowanej przez specjalistę z zakresu żywienia. W ośrodkach Instytutu Zdrowia Sofra można skorzystać z turnusów, które nie tylko zapewniają żywienie sprzyjające obniżeniu glikemii, ale również umożliwiają zdobycie niezbędnej wiedzy o prawidłowym odżywianiu oraz niezwykle istotnej aktywności fizycznej. Prowadzone konsultacje z lekarzem i dietetykiem pozwalają poznać praktyczne wskazówki dotyczące żywienia. Ułatwia to samodzielne komponowanie zdrowej diety po zakończeniu turnusu.